Vier het leven van de bomen

“Lees je Bijbel, bid elke dag..”
Ken je het nog?
Als kind zing je liedjes, als volwassene lees je in de Bijbel en ga je naar de kerk. In de tijd van de Bijbel was dat niet anders. Maar, behalve studeren in de tempel, was er nog iets net zo belangrijk: tijd doorbrengen in de natuur. 

Hillel, een joodse wetgeleerde en afstammeling van koning David, ontmoette eens een niet gelovige man. De man was zó nieuwsgierig naar de Bijbel dat hij  vertelde zelfs op één voet te willen leren. Hillel schudde zijn hoofd. “Wat niet goed voor jou is, kan je ook je naaste niet aandoen.” 
Hillel betrok deze wijsheid niet alleen op de mens, maar op Gods héle schepping. Want alles in Gods schepping is een wonder, niet alleen de mens.

Dus niet alleen mensen en dieren moeten met respect worden behandeld volgens de Bijbel, ook de natuur. In Israël worden op die manier bomen ook met respect behandeld. Bomen lijken misschien ‘fruitfabrieken,’ maar het tegendeel is waar: God heft ook de bomen gemaakt. Om die reden, en om de Schepper te eren, krijgen bomen na zes jaar oogst, een jaar rust. Een shabbatsjaar dus, zoals de Bijbels ons opdraagt (Lev. 25:3-4).

In de Hof van Eden werd de mens aangesteld om het paradijs te bewerken en te onderhouden. In de tijd van de tempel, brachten boeren hun eerste oogst naar de tempel in Jeruzalem als offer. Niet om zichzelf op de borst te kloppen voor het gedane werk, maar om de allereerste eer en vruchten aan God te geven. Iedereen moest het zien: God is verantwoordelijk voor de schepping!

Met de verwoesting van de tempel, kwam de offerdienst tot een einde. Het rustjaar voor bomen en planten niet. Het respect voor de schepping is bij velen verminderd, maar gelukkig niet helemaal weggegaan. Aldus werd Tu Bishvat in het Jodendom geboren: een dag om de bomen en planten te eren en mét en voor de schepping te bidden. In onze tijd klinkt dat misschien gek, maar in Israël wordt er al eeuwen en eeuwen voor bomen gebeden. Je mag ook niet zomaar een boom omhakken (Deut. 20:19). Ons psalmboek (psalm 1) begint zelfs met de vergelijking met een boom!

‘Welzalig de man die niet wandelt in de raad van de goddelozen, die niet staat op de weg van de zondaars, die niet zit op de zetel van de spotters, maar die zijn vreugde vindt in de wet van de Heere, en Zijn wet dag en nacht overdenkt. Want hij zal zijn als een boom, geplant aan waterbeken, die zijn vrucht geeft op zijn tijd, waarvan het blad niet afvalt; al wat hij doet, zal goed gelukken.”

De boom is de verbinding tussen het land en de vruchten. Daarmee draagt de boom de kracht om te verbinden.. tijd doorbrengen in en met de natuur brengt ons dichterbij onze Schepper. 

Waarom het Nieuwjaar van de Bomen vandaag is? Rashi, een van de belangrijkste verklaarders van de Bijbel, legt uit dat op deze dag de meeste regen van het jaar in Israël gevallen is. De grond is gevoed en bomen en planten onthullen hun eerste blaadjes en knopjes die langzaam uitgroeien tot een prachtige reflectie van Gods schepping. In de woorden van Job (5:9-10): ‘Hij doet grote dingen, die niemand kan doorgronden; wonderen, die niet te tellen zijn. Hij geeft regen op de aarde, en zendt water op de velden.’ 

Mogelijk bid je voor en na je maaltijd. Daarmee wil je de schepper eren. Je verwijst daarmee ook naar je eigen verantwoordelijkheid: God vraagt ook van jou om goed voor Zijn schepping te zorgen. Ga je er ook zo mee om?

Tu Bishvat, de vijftiende dag van de maand Shvat, ofwel: het Nieuwjaar van de Bomen wordt door joden wereldwijd weer gevierd op 5-6 februari 2023.